Makro: İmalat sanayiinde geçen aya yakın görünüm
24 Nisan 2024
İktisadi Yönelim Anketi nisan ayı verileri, imalat sanayiinin geçen ayki seyrine kıyasla kayda değer bir değişim kaydetmediğine işaret ederken, özellikle yatırım malı kaynaklı hareketlerin bu ay öne çıktığına işaret etti.
İktisadi Yönelim Anketi ve Sektörel Güven Endeksleri için tıklayınız.
Makro: Merkez Bankası’ndan ilave faiz artışı beklenmiyor
19 Nisan 2024
Mart ayında piyasa beklentilerine göre daha yüksek gerçekleşen faiz artırımı sonrası nisan ayında enflasyon beklentilerindeki bozulma durmuş olsa da, tüm vadelerde seviyeler (2024: %43,2, 2025: %26,3) TCMB’nin enflasyon patikasının (2024: %36, 2025: %14, 2026: %9) üzerinde kalmaya devam ediyor. Bu görünüme rağmen, katılımcılar TCMB’den ilave bir faiz artırımı beklemiyor. Bununla birlikte, 12 ay sonrası için politika faizi beklentisindeki artış, geçen aya göre TCMB’nin daha sıkı bir patikada ilerleyeceğinin beklendiğini gösteriyor.
OIS eğrisinin mayıs ve haziran ayları için ima ettiği politika faizi %53,5-54,0 ile beklenti anketindeki değerlerin üzerinde. Ancak son PPK kararında faiz koridorunun genişletilmesiyle elde edilen 300 baz puanlık esneklik OIS fiyatlamalarına yakın bir sıkılığa ilave faiz artışı olmadan da ulaşılabilmesini sağlayabilir.
Piyasa katılımcıları anketi raporu için tıklayınız.
Makro: Cari dengede dış ticaret kaynaklı kısmi bozulma
17 Nisan 2024
Cari işlemler dengesi şubat ayında beklentimizle uyumlu şekilde 3,27 milyar $ açık verdi. Böylelikle, 12 aylık birikimli açık altın ve enerji ithalatı kaynaklı baz etkisinin katkısıyla 37,6 milyar $’dan 31,8 milyar $’a geriledi. Mevsimsellikten arındırılmış olarak cari denge, dış ticaret dengesi kaynaklı şubat ayında bir miktar bozuldu. Ticaret Bakanlığı’nın geçici dış ticaret verileri bu bozulmanın mart ayında da devam ettiğine işaret ediyor. Bununla birlikte, ilk çeyrekteki ortalamalar 2024 yılı için 30 milyar $ civarındaki piyasa beklentilerinden daha olumlu bir eğilime (≈17 milyar $) işaret ediyor. Bu nedenle 2024 yılında cari açığın piyasa tahminlerinden çok daha düşük gerçekleşeceğine dair beklentimizi koruyoruz. Jeopolitik gelişmelere bağlı olarak petrol fiyatlarının seyri ise tahminimiz üzerinde önemli bir risk unsuru. Finansman tarafında ise şubatta hükümet, bankalar ve diğer sektörün tahvil ihraçlarının katkısıyla 2,0 milyar $’lık sermaye girişi olurken, net hata noksan kaleminden 5,0 milyar $ çıkış nedeniyle rezervler 6,2 milyar $ azaldı. TCMB günlük analitik bilanço verileri rezervlerde mart ayında azalışın hızlandığına, ancak nisan ayında yeniden artışın başladığına işaret ediyor.
Ödemeler Dengesi Raporu için tıklayınız.
Makro: İlk çeyrekte büyümeyi destekleyici mali duruş
15 Nisan 2024
Merkezi yönetim bütçe dengesi mart ayında 209,0 milyar TL, faiz dışı olarak ise 134,4 milyar TL açık verdi. Böylelikle, 12 aylık birikimli olarak bütçe açığı 1,64 trilyon TL’ye (milli gelire oranla %5,5), faiz dışı bütçe açığı ise 814 milyar TL’ye (milli gelire oranla %2,7) ulaştı.
Bütçe Dengesi raporu için tıklayınız.
Makro: Sanayi üretimi ana eğiliminde öncü göstergelerle uyumlu artış
08 Nisan 2024
Sanayi Üretim Endeksi (SÜE), şubat ayında aylık ve yıllık bazda kuvvetli bir artış kaydetti. Aylık artış, tarihsel oynaklığı en yüksek sektörlerden diğer ulaşım araçları imalatı üretimindeki %50,6 oranındaki artışın yaptığı 1,9 puanlık katkıyla %3,2 oldu. Yıllık artışın yüksek seyrinde ise bunun yanı sıra, bu yıl şubat ayının 29 gün olması kaynaklı ilave çalışma günü (3,8 puan) ile geçtiğimiz yılın şubat ayında yaşadığımız depremin neden olduğu baz etkisi rol oynadı. Dolayısıyla, sanayi üretiminin ana eğiliminin aylık ve yıllık bazdaki artışı manşete göre daha düşük olsa da, PMI ve İYA gibi anketlerin ima ettiğiyle daha uyumlu bir görüntü çizdi ve sektörel olarak geniş bir yayılım sergiledi. Mart ayı PMI ve İYA verileri ile geçici ara malı ithalatı verileri bu artış eğiliminin hız kaybederek devam edeceğine işaret ediyor. Ancak, diğer ulaşım araçları kaynaklı yüksek baz, mart ayında SÜE aylık artışının eksi değer almasına neden olabilir.
Sanayi Üretimi Raporu için tıklayınız.
Makro: Dış dengede yeniden açılma
04 Nisan 2024
Ticaret Bakanlığı’nın mart ayına ilişkin geçici istatistiklerine göre, dış ticaret dengesi mart ayında 7,5 milyar $ açık verirken, 12 aylık birikimli açık 92,0 milyar $’a sınırlı geriledi.
Dış Ticaret Raporu için tıklayınız.
Makro: Enflasyon eğiliminde katılık sürüyor
03 Nisan 2024
Martta tüketici fiyatları %3,16 oranında arttı ve yıllık enflasyon %67,1’den %68,5’e yükseldi. Böylelikle yıllık enflasyon, TCMB tahmin bandının üst sınırına oldukça yakın gerçekleşti. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyon eğilimi halen yüksek seyretmekle birlikte, yılbaşındaki ücret ayarlamalarının etkisi zayıflıyor. Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarına dair riskler halen canlı. TÜFE 5-basamaklı alt endekslerinin aylık enflasyon dağılımına göre fiyatlama davranışlarında henüz kayda değer bir iyileşme görünmüyor.
Mal ve hizmet gruplarının enflasyon eğilimindeki ayrışma dikkat çekiyor. Kontrollü nominal değer kaybıyla mal enflasyonunda göreli bir iyileşme sağlanırken (m.a. artış %2,8, yıllıklandırılmış %40), hizmetlerde belirgin bir katılık gözleniyor (m.a. artış %5,4, yıllıklandırılmış %88). Bu tablo, reel değerlenmeye dayalı dezenflasyon stratejisinin, iç talebi yeterince soğutacak sıkılıkta bir makro politika duruşuyla desteklenmesi gerektiğine işaret ediyor. Zira Enflasyon Raporu’ndaki derin negatif çıktı açığı tahminleri ekonomik aktivitede belirgin bir zayıflama ima ediyor (2024 büyümesi: ≈%2). Yüksek frekanslı verilerle ilk çeyrekte yıllık büyümenin %5,0’i aşabileceği dikkate alındığında, maliye politikasının mevcut parasal duruşun etkinliğini arttıracak şekilde iç talep kontrolüne odaklanması gerektiğini değerlendiriyoruz. Bu kapsamda kamu harcama ve vergi politikalarının yanı sıra yılın ikinci yarısına yönelik gelirler politikası da kritik önemde olacak. Diğer taraftan, yönetilen fiyatlar, enflasyon patikasına yönelik belirsizlik unsurlarının başında geliyor. Enerji fiyat ayarlamalarının miktarı ve zamanlaması, beklenti yönetimi ve makro politikalar üzerindeki yük dağılımı açısından önemli bir rol üstlenecek.
Mart ayındaki politika faiz artışının geçmiş öngörümüzden daha erken ve daha güçlü olmasına karşılık, petrol fiyatı varsayımımızdaki yukarı yönlü güncellemeyle yılsonu enflasyon tahminimizi bir miktar aşağı çekerek %43,5 olarak belirledik. Bu tahmin, (i) para politikasında faiz koridorunun sağladığı alan dışında ilave sıkılaşmaya gidilmeyeceği, (ii) faiz dışı bütçe açığının milli gelire oranla %2 civarına çekileceği, (iii) Türk lirasının reel olarak bir miktar değer kazanacağı, (iv) Brent petrol fiyatının ortalama 85$ düzeyinde seyredeceği, (v) hanehalkı elektrik ve doğal gaz fiyatlarında öngörülen artışın zamana yayılacağı, (vi) yıl ortasında asgari ücrete ilave ayarlama yapılmayacağı, (vii) yıl genelinde büyümenin Enflasyon Raporu projeksiyonlarına kıyasla daha ılımlı ölçüde yavaşlayacağı bir çerçeveye dayanıyor. Bu varsayımlara kıyasla daha sıkı bir makro politika duruşu belirlenmesi, tahminimiz üzerindeki başlıca aşağı yönlü risk unsuru. Gelirler politikasına ilişkin yukarı yönlü riski bir önceki aya göre azalmış görüyoruz. Mali duruş ve yönetilen fiyatlara ilişkin riskler ise önemini koruyor.
Makro Enflasyon Raporu için tıklayınız.
Makro: İmalat sanayiinde durağan bir görünüm
01 Nisan 2024
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) martta sınırlı düşüşle 50 eşik seviyesinde gerçekleşti ve imalat sanayiinde görünümün geçen aya benzer seyrettiğine işaret etti.
PMI raporu için tıklayınız.
Makro: TCMB kararlı ve hedefe odaklı görünüyor, politika faizi %50,0
21 Mart 2024
TCMB, mart ayında politika faizini 500 baz puan artışla %50’ye yükseltti. Piyasa beklentisi, politika faizinin bu değişmeyeceği, ancak üç ay içinde artabileceği yönündeydi. Öne çıkan noktalar ve değerlendirmelerimiz şu şekilde:
- Kurul, operasyonel çerçevede değişikliğe giderek faiz koridorunu genişletti.
- Daha önce politika faizi etrafında -/+ 150 baz puan olan faiz koridoru (gecelik borçlanma ve borç verme oranlarını belirleyen koridor) -/+ 300 baz puan olacak şekilde genişletildi.
- Böylelikle, %50 olan politika faizinin 3 puan üzerinde ilave sıkılaştırmaya imkân tanıyan bir çerçeveye geçildi.
TCMB Kararı için tıklayınız.
Makro: Yurt içi talep son çeyrek itibarıyla gücünü koruyor
29 Şubat 2024
Gayri safi yurt içi hâsıla (GSYİH) son çeyrekte yıllık bazda %4,0, çeyreklik bazda mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak %1,0 arttı. Böylelikle, 2023 yılında büyüme %4,5 olarak gerçekleşti. Yılın genelinde olduğu gibi son çeyrekte de büyümenin belirleyicisi yurt içi talep oldu. Bu durum, sıkılaştırma adımlarına rağmen 2023 sonu itibarıyla talep bileşenleri arasında henüz beklenen dengelenmenin gerçekleşmediğine işaret etti. Faiz artışlarının kademeli yapılması, enflasyon beklentilerinin yüksek seyri, maliye politikasının genişletici duruşu ve ücret artışları iç talebin güçlü seyretmesine neden oluyor.
rapor için tıklayınız.
Makro: Parasal duruşa dair ileriye dönük yönlendirmenin değiştirilmesiyle enflasyon tahminleri korundu
08 Şubat 2024
Tahminler
TCMB, 2024-I Enflasyon Raporunda 2024 ve 2025 sonu enflasyon tahminlerini sırasıyla %36 ve %14 olarak korurken, 2026 sonu tahminini de %9 olarak paylaştı (Grafik 1).
Enflasyon Raporu için tıklayınız.
Makro: Enflasyon eğilimi ücret ve yönetilen fiyat artışlarıyla ivmelendi
05 Şubat 2024
Ocakta tüketici fiyatları %6,7 oranında arttı ve yıllık enflasyon 0,1 puan artışla %64,9’a yükseldi. Ücret ayarlamaları ve geriye dönük endeksleme kapsamındaki yönetilen fiyat artışları enflasyon eğiliminde belirgin artışa yol açtı. Emek yoğunluğu yüksek olan hizmetlerde ücret artışının etkileri daha yoğun hissedildi.
Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarına dair riskler önemini koruyor. Yayılım endeksleri halen yüksek düzeylerde seyrediyor. TÜFE’nin 5-basamak kırılımındaki alt kalemlerinin aylık enflasyon dağılımı, geçen temmuz ayındakine benzer bir görüntüyle enflasyon-ücret/yönetilen fiyat sarmalının sürdüğünü gösteriyor.
Mevcut parasal ve mali duruş altında enflasyonun yılsonunda tahmin bandı içerisinde kalma ihtimalini düşük görüyoruz. Zira mevcut koşullar TCMB’nin baz senaryosuna göre hem talep hem maliyet yönünden daha enflasyonist bir tablo ortaya koyuyor. Buna rağmen, TCMB’nin son basın duyurusu ilave faiz artırımından ziyade mevcut faiz düzeyinin uzun süre korunacağı sinyalini veriyor. (i) Politika faizinin yıl sonuna kadar %45 düzeyinde sabit tutulacağı, (ii) maliye politikasının geçen yıldakine benzer bir faiz dışı bütçe açığıyla destekleyici bir duruş sergileyeceği, (iii) döviz kurundaki kontrollü değer kaybının yıl boyunca devam edeceği, (iv) Brent petrol fiyatının ortalama 80$ düzeyinde seyredeceği, (v) birikimli maliyet baskıları nedeniyle seçim sonrasında hanehalkı elektrik ve doğal gaz fiyatlarında oldukça yüksek bir artışa gidileceği, (vi) yıl ortasında asgari ücrete ilave ayarlama yapılmayacağı, (vii) yıl genelinde büyümenin 2023 yılı son enflasyon raporu projeksiyonlarına kıyasla daha ılımlı bir ölçüde yavaşlayacağı varsayımları altında modellerimizin ortalaması %45’e yakın (%41,4-%47,6 aralığında) bir yılsonu enflasyon tahminine işaret ediyor.
Bu varsayımlara kıyasla daha sıkı bir makro politika duruşu belirlenmesi halinde tahminimizi aşağı yönlü güncelleyebiliriz. Buna karşılık, seçim sonrası için öngördüğümüz enerji fiyat ayarlamalarının ücretlerde ilave ayarlama ihtiyacı doğurma ihtimalini baz tahminimiz üzerinde önemli bir yukarı yönlü risk unsuru olarak değerlendiriyoruz.
Makro Enflasyon Raporu için tıklayınız.
Makro: Bütçe dengesinde açılma sürüyor
16 Ekim 2023
Merkezi yönetim bütçe dengesi eylül ayında 129,2 milyar TL açık verirken, Ocak-Eylül döneminde bütçe açığı 512,6 milyar TL oldu. Son 12 aylık dönemde birikimli açık ise 610 milyar TL’ye (milli gelire oranla %2,7) yükseldi.
Bütçe Dengesi raporu için tıklayınız.
Makro: İmalat sanayiinde bir miktar toparlanma görülüyor
02 Ekim 2023
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) eylül ayında 0,6 puan artışla 49,6’ya yükseldi. tıklayınız.
İlk çeyrekte büyüme öncü göstergelerin ima ettiğinden daha zayıf
31 Mayıs 2023
Yılın ilk çeyreğinde milli gelir beklentimizin oldukça altında bir büyüme kaydederken, büyümenin kaynağı iç talep olmaya devam etti.
Büyüme Raporu için tıklayınız.