MASAK uyum politikası
AKBANK T.A.Ş. Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesine Yönelik Müşterini Tanı Politikası ve Prensipleri
Akbank T.A.Ş. hakkında kısa bilgi
Akbank T.A.Ş. 3/6710 no’ lu Bakanlar Kurulu onayıyla 30 Ocak 1948 yılında özel ticari banka sıfatıyla kurulmuş ve Türkiye Cumhuriyeti yasalarının verdiği yetkiler doğrultusunda ekonomik, finansal ve ticari faaliyetlerine başlamıştır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından da denetlenmektedir.
Akbank T.A.Ş’ nin yurtdışı şubeleri ve bağlı ortaklıkları; Akbank T.A.Ş Malta Şubesi ve Akbank AG’ dir. Akbank T.A.Ş’ nin yurtdışı bağlı ortaklıkları, hem bulundukları ülkelerin suç gelirlerinin aklanmasının ve terörizmin finansmanının önlenmesi kapsamındaki kanun ve yönetmeliklerine hem de mevzuatlarının izin verdiği ölçüde Türkiye mevzuatına uyumlu olmak zorundadırlar. Ayrıca her biri tarafından ayrı ayrı oluşturulan ve Yönetim Kurulları tarafından onaylanmış “Suç Gelirlenin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanın Önlenmesi Kapsamında Kurum Politikası” mevcuttur. Kurum Politikaları Akbank Türkiye Kurum Politikası ile uyumludur.
Akbank’ ın %51.2’lik hissesi Borsa İstanbul’da işlem görmekte olup 1998 yılında ikincil halka arz ile American Depository Receipt (ADR) olarak da uluslararası piyasalarda da işlem görmeye başlamıştır.
Suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile ilgili Türkiye mevzuatı
Türkiye’ de yürürlükte olan kanunlara göre suçtan elde edilen gelirin finansal sistem kullanılarak aklanmaya çalışılması suç olarak kabul edilmektedir. Suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanının önlenmesine yönelik mücadele stratejisinin belirlenmesi, uygulanacak politikalar ve mevzuatın oluşturulması görevi Maliye Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren ve doğrudan Maliye Bakanı’na bağlı olarak çalışan Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK) tarafından yürütülmektedir.
Bu kapsamda uyulması gereken temel ilkeler, yükümlülükler ve bu yükümlülüklerin ihlali sonucundaki cezalar aşağıda sayılan kanun, yönetmelik ve tebliğler ile belirlenmiştir;
Kapsam
Akbank T.A.Ş.’ nin Kurum Politikası, yerleşik olduğu Türkiye Cumhuriyeti’ nin suç gelirlerinin aklanmasının ve terörizmin finansmanının önlenmesi kapsamındaki ulusal mevzuatının yanısıra, uluslararası kuruluşlar ve düzenleyiciler tarafından belirlenen ve yayınlanan tavsiye, ilke, standart ve rehberlerden yararlanılarak hazırlanmıştır. Bu kapsamda dikkate alınmış olan uluslararası belgeler aşağıda belirtilmektedir.
Amaç
- Suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanının önlenmesine dair ulusal mevzuatın belirlediği yükümlülüklere uyumun sağlanması,
- Suç gelirlerinin aklanmasına aracılık etme ve maruz kalınma ihtimali riskinin azaltılması için banka stratejilerinin, bu bağlamda banka kurum politikasının ve yazılı prosedürlerin belirlenmesi,
- Risk temelli yaklaşım ilkesine uygun olarak, yalnızca müşteri bilgi ve belgelerinin alınması ve kayda geçirilmesi ile yetinilmeyerek, müşterilerimizin kullandığı ürünleri ve hizmet kanallarını, aklama riski karşısında derecelendirmek, riske maruz kalma ihtimali yüksek olandan düşük olana göre derecelendirebilen bir risk yönetim sisteminin oluşturması,
- Banka çalışanları tarafından, Bankamız kurum politikası ilkeleri ile ifade edilen mücadele yaklaşımının benimsenmesi, ulusal mevzuatın öngördüğü yasal yükümlülüklerin bilinmesi ve bankacılık işlemlerinde dikkate alınması için gereken bilinç ve farkındalığın yaratılması.
Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörizmin Önlenmesine Yönelik Program ve Uygulamalar
Akbank T.A.Ş., Türkiye’ de geçerli yasalara, mevzuatlara ve uluslararası standartlara uyum sağlamak ve Bankanın suç gelirlerinin aklanmasına ve terörizmin finansmanına aracı olmasını engellemek ve bu kapsamda kontrol faaliyetlerini yerine getirebilmek adına suç gelirlerinin aklanmasının ve terörizmin önlenmesine yönelik Uyum Programı hazırlamıştır. Bu programın temel bileşenleri;
- Suç gelirlerinin aklanmasının ve terörizmin finansmanın önlenmesine dair politika, prosedür ve iş akışlarının oluşturulması,
- Müşterilerin hesap hareketlerinin suç gelirlerinin aklanmasının ve terörizmin finansmanının önlenmesine yönelik bir yazılım programı kullanılarak risk bazlı izleme ve kontrol faaliyetlerinin yürütülmesi,
- Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik uyarınca bilgi ve belgelerin arşivlenmesi,
- Uyum Görevlisi atanması ve Uyum Birimi’nin oluşturulması,
- Şüpheli işlem bildirimi yükümlülüğü kapsamında tespit edilen şüpheli işlemlerin Uyum Görevlisi’ ne ve MASAK’ a raporlanması yönünde iş akışlarının ve prosedürlerin oluşturulması,
- 5549 sayılı kanun ve bağlı mevzuat ile Bankalara getirilen yükümlülüklere uyumu sağlamak üzere Banka personeline eğitim verilmesi,
- Suç gelirlerinin aklanmasının ve terörizmin finansmanın önlenmesine yönelik yürütülen iş akışlarının denetim ve kontrolünün sağlanması
Müşteri Kabul Uygulama Esasları
Müşteri Kabul Uygulama Esasları, suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanının önlenmesi kapsamındaki ulusal ve uluslararası düzenlemeler içerisinde bulunan “Müşterini Tanı” ilkesine uyum sağlamak için oluşturulmuş prensipleri içermektedir.Müşterilerin tanınmasına ilişkin yükümlülük kimlik tespit adımı ile başlamaktadır.
Akbank T.A.Ş. tarafından oluşturulan “Müşteri Kabul Politikası” uyarınca müşteri olarak kabul edilmeyecek kişi ve kuruluşlar belirlenerek aşağıda maddelenmiştir.
- Bilgi, belge vermekten ve kayıt altına girmekten kaçınanlar,
- Nihai faydalanıcısı/faydalanıcıları tespit edilemeyen kişi ve kuruluşlar,
- Anonim isimler ya da rumuzla hesap açtırmak İsteyenler,
- İşlemleri ve parasının kaynağı hakkında tatminkar bilgi veremeyenler,
- Yaptırım listelerinde ismi geçen (BM, AB, ABD ve diğer) kişi ve kuruluşlar,
- Grup nezdindeki finansal kuruluşun kendi iç istihbarat sisteminde, resmi kurumlar tarafından yasal olarak bildirimi yapılan ve bankanın müşteri ilişkisi kurmamak üzere kayıt altında tuttuğu kişi ve kuruluşlar
- Tabela bankaları (Shell Bank)
- Trust
Risk temelli yaklaşım çerçevesinde risk, üç ana kategoride olmak üzere; müşteri, ürün/ hizmet riski ve ülke/ bölge riski olarak aşağıda tanımlanmıştır.
Yüksek Riskli Müşteriler
Belli başlı bazı iş kolları için hesap açılışı öncesi “Güçlendirilmiş Müşterini Tanı” ilkesinin uygulanması gerekebilmektedir. Bu kapsamda yüksek riskli kabul edilen müşteriler aşağıda yer almaktadır;
- Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlar,
- Off-Shore Bankalar ve Kuruluşlar,
- Riskli Bölge ve Ülkelerde Kurulu Firmalar,
- Riskli Ülke Vatandaşları,
- Yoğun Nakit Kullanılan İşyerleri,
- Özel Bankacılık Müşterileri,
- Muhabir Bankalar,
- Banka Dışı Finansal Kuruluşlar,
- Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları,
- Bahis Şirketleri,
- Antika/Kıymetli Maden Sektörü,
- Meslek Profesyonelleri (Avukat, Noter, Serbest Muhasebeci/Mali Müşavir)
- Blockchain ve fintech sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşlar,
- Siyasi Nüfuz Sahibi Kişiler (PEP),
- Elçilikler,
- Gemi, Kombine ve Kara Taşımacılığı Yapan Lojistik Firmaları,
- Savunma Sanayi ve Silah Şirketleri,
- Aracı Firmalar (Leasing, Faktoring vb.),
- Hamiline Hisse Senedi Olan Firmalar,
- Kredi/Yapı Kooperatifleri,
- Kripto Varlık Hizmeti Veren Kuruluşlar
- Tasarruf Finansman Şirketleri
Yüksek Riskli Ürün ve Hizmetler
- Riskli ülkelerle gerçekleştirilen işlemler,
- Yüksek tutarlı yurt dışı para transferleri,
- Yüksek tutarda nakit yatırma ve çekme işlemleri,
- Karmaşık ve olağandışı işlemler,
- Müşterinin meslek veya faaliyet konularına, risk profiline ve fon kaynaklarına uygun olmayan ürün ve hizmetler,
- Yeni sunulan ürünler ve teknolojik gelişmeler nedeniyle suistimale açık hale gelebilecek hizmetler,
- Yüz yüze olmayan işlemlerin yapılmasını mümkün kılan sistemler kullanılarak gerçekleştirilen işlemler.
Yüksek Riskli Ülke / Bölgeler
- Vergi cennetleri, (OECD ve FATF kriterlerine göre)
- AB tarafından kısmen veya tamamen ambargo uygulanan ülkeler,
- OFAC (ABD Hazine Bakanlığı) tarafından kısmen veya tamamen ambargo uygulanan ülkeler,
- FATF (Mali Eylem Görev Gücü) ile işbirliği yapmayan ülke ve bölgeler listesinde yer alan ülke ve bölgeler,
- FINCEN (ABD Mali Suçları Araştırma Bürosu ) listesinde adı geçen ülkeler
Eğitim
5549 sayılı Kanun ve bağlı mevzuat ile Bankalara getirilen yükümlülüklere uyumu sağlamak üzere, Bankamız personelinin bilgi ve bilinç seviyesini artırmak amacıyla eğitim faaliyetleri yürütülür. Bu eğitim faaliyetleri ulusal ve uluslararası mevzuatın temel ilkelerinin anlatıldığı iyi uygulama örnekleri ile desteklenir.
Bankada işe başlayan her yeni personel suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi ve terörizmin finansmanı ile mücadele eğitimlerini temel bankacılık eğitim programı içinde alır, diğer personele ise her yıl konuyla ilgili bir güncelleme eğitimi verilir.